Premierowo: Czarna trasa, Antonio Manzini

"Bo po zwłokach przejechał ratrak i rozszarpał je frezem. Głowa została zmiażdżona, co się wiąże z wypłynięciem mózgu, z klatki piersiowej wydostały się na zewnątrz strzępy płuc i innych wnętrzności, nawet Fumagalli, nasz anatomopatolog, nie jest w stanie dobrze ich rozpoznać"

Pewnej lutowej nocy w alpejskim kurorcie ogromny jak czołg gąsienicowy ratrak najeżdża na zagrzebane w śniegu ciało mężczyzny. Dobrze, że na miejscu jest Rocco Schiavone, okryty niesławą wicekwestor ze stolicy (tak, wicekwestor to komisarz). To gość, z którym lepiej nie zadzierać – chodzi własnymi ścieżkami i nawet pogoda może mu naskoczyć (dlatego po tych własnych ścieżkach chodzi w mokasynach, mimo że jest środek alpejskiej zimy). Rocco jest krnąbrny, nieprzyjemny, chamski i wredny. Ludzi kataloguje wedle atlasu zoologicznego. Nagina prawo do swoich potrzeb, pali trawkę w miejscu pracy i jest absolutnie niereformowalny. Oto nowy antybohater włoskiego kryminału – ponoć najsilniejsza konkurencja dla komisarza Montalbano.

Ach, te włoskie kryminały. Gdy człowiek naczyta się tych brutalnych amerykańskich, w których trup się ściele gęsto, krew spływa po stronicach, a bohaterowie są jak wyjęci spod igły, to taka delikatna, włoska perełeczka wydaje się być po prostu… odświeżająca. Trudno się połapać w imionach, których nie da się wymówić, a miejscowości tak bardzo różnią się od Bostonu, Nowego Jorku czy L.A., że człowiek zachodzi w głowę, jak zdał geografię w szkole, ale czytanie takiej książki jest jak… smakowanie bardzo egzotycznej potrawy. Choć nic egzotycznego w „Czarnej trasie” nie ma!

„Czarna trasa” to tak klasyczny kryminał, jak tylko może być. Troszkę w stylu noir, pachnący nieco (jakże amerykańskim) Jamesem Ellroyem, w stylu tych starodawnych hardboiled stories. I nie wpadłam na to tylko dlatego, że tak napisano na okładce – ta powieść jest przesycona tym specyficznym stylem. Ma też szalenie konserwatywną budowę – jest śledztwo (ale z bonusem!), jest mrukliwy śledczy z niepewną przeszłością, jest nieco zamknięte, hermetyczne środowisko. Ale, ale! Czuje się tu też lekki powiew tego, co mogłabym nazwać włoskim. Jeśli nie wiecie, o czym mówię, to złóżcie palce razem (palce łączymy z kciukiem tak, jakbyśmy chcieli w teatrzyku cieni pokazać czaplę, ale do góry nogami) i powiedzcie „Arrivederci”. Czujecie ten włoski powiew? Tego w „Czarnej trasie” jest więcej. Bo poza klimatem noir czuje się też klimat opowieści policyjnych z komediowym akcentem. Choć moim zdaniem Manzini pisze jednak o ton słabiej, niż Andrea Camileri, to jednak nie da się ukryć, że ta paradoksalna lekkość i sympatyczna ironia gdzieś się czai na stronicach książki. To wszystko sprawia, że powieść czyta się z przyjemnością i lekkością, której czasami brak w lekturach amerykańskich czy nawet brytyjskich albo skandynawskich – włoski kryminał jest lekki i zabawny, podczas gdy Anglicy są raczej brutalni, a Skandynawowie mroczni i posępni. A jacy są Włosi? Ironiczni!

„Czarna trasa” to nie jest mistrzostwo świata, ale jest to książka, z którą można spędzić parę odstresowujących godzin. Bardzo fajny motyw przemytu dodatkowo zdobył moje uznanie, czyniąc z tej nieco momentami archaicznej książki powieść bardzo współczesną. Pomimo że nie ma szans, bym polubiła Rocco Schiavone, to jestem w stanie polubić Antonio Manziniego. Was również do tego zachęcam.

„Czarna trasa”

Antonio Manzino

Wyd. Muza 2017 

premiera dzisiaj